Kila    mzazi  angependelea 
mwanae  afanikiwe   katika 
masomo  na   kufaulu 
mitihani  yake.  Pia 
kila   mwanafunzi   anahitaji   
KUFAULU   katika  mitihani   
yake . Walimu  nao  hujisikia 
vizuri  wakati   wanafunzi 
wao   wanapofanya   vizuri  
katika   mitihani  yao.
      KUFAULU   mtihani  
ni  muhimu  kwa 
malengo   ya   mwanafunzi , kwani    anaposhinda 
mitihani   humwezesha   kuwa 
na  mtazamo   wa 
juu  kielimu ,  kwa 
mfano   KUPATA  CHETI ,  DIPLOMA 
AU  DIGRII, kitu  ambacho  
humfanya  afae  kwenye  
KAZI. Wakati   mwingine   inakuwa  
ni  vigumu  kwa 
baadhi  ya  WANAFUNZI 
kumudu  MASOMO  na 
mitihani  yao. WAKATI  HUO 
HUO  wapo   baadhi 
yao   ambao  wao  
KUFAULU   MITIHANI  si  
tatizo.
     Sasa   mtu 
anaweza   kujiuliza ,  kwa 
nini  WANAFUNZI   wengine  
WASHINDWE   na   wengine 
WAFAULU  vizuri  katika 
Masomo  NA  MITIHANI 
yao ?  MAFANIKIO  katika  
MASOMO  na  KUFAULU 
MITIHANI    kunahitaji  UWEZO 
WA  ASILI , KUFANYA   KAZI 
KWA  BIDII   na 
KUFUATA   KANUNI   NA 
MBINU  ZA   KUSOMA.
   Wanafunzi  wengine 
huona   ugumu  katika 
MASOMO  na  KUFAULU 
MITIHANI ,  si  kwa 
sababu  hawana  akili , 
bali  hawafuati   MBINU 
na  KANUNI  fulani  
za  KUSOMA  na 
KUFAULU   MITIHANI.  WANAFUNZI  
wengi   wana  uwezo  
mzuri , kama   watajifunza   mbinu 
hizi.
     Mbinu    na  
kanuni   hizi  zinazweza  
kutumiwa   na  wanafunzi 
wa  SHULE 
ZA   MSINGI ,  SEKONDARI , 
VYUO   na    hata  
VYUO   VIKUU.
 KANUNI  ZA   KUSOMA
{1}. Weka  LENGO   maalumu 
la KUSOMA   kila  siku 
na   litimize.
{2}. Jiandae  kwa  mtihani 
kila  wakati , usingoje  mwalimu   
atangaze  kuwa  ataleta 
mtihani  ndipo  usome. SOMA  
KILA   SIKU.
{3}.Weka  RATIBA  ya 
kila   somo   na 
ifuate.
{4}.Tenga  muda  wa 
kutosha   kwa 
kila  somo.
{5}.Uwe  na  mahali 
maalumu  pa  kusomea.
{6}.Epuka  kitu  chochote 
kinachoweza  kukufanya  usisome  
vizuri.
{7}.Tafuta  mahali  pasipo 
na  kelele  za 
aina   yoyote.
{8}.Usifanye 
mambo   mengi   kwa  
wakati   mmoja.Kwa  mfano , 
MAPENZI  au  ANASA  
ZA   KIMWILI  wakati 
ungali  mwanafunzi.Hivyo   ni 
vikwazo  masomoni.
{9}.Jijengee 
tabia   njema  ya 
kujizuia  katika  tama 
za  mwili.
{10}. Fanya  
MAZOEZI  ya mwili  mara  
kwa  mara.
{11}.Jiwekee  
MUDA   wa  kutosha 
kila  siku  kwa 
ajili   ya   kazi  
za   utoaji  taarifa 
za   MASOMO   na 
PROJEKTI.
{12}.Ni   jambo   la 
busara  kuwa  na usiku 
mmoja  wa  kumpumzika 
katika   juma  ambayo 
si   Jumapili  au  
Jumamosi.
{13}.Ni  muhimu   kujihusisha 
na  watu  wengine , 
jambo  hili   litakufariji 
kimawazo.
WAKATI   WA 
KUJISOMEA
{14}. Kabla 
hujaanza  kujisomea ,  hakikisha 
kuwa   zana  zote  
muhimu  kwa  kusomea 
zipo.
{15}.Epuka 
vishawishi  vinavyoewza  kukufanya 
uairishe  KUJISOMEA.
{16}.Tafuta  mahali  pasipo 
na  kelele  za 
aina   yoyote.
{17}.Hakikisha  
kuwa    mahali    pa 
kusomea   pana   mwanga 
wa  kutosha.
{18}.Usisome  
mambo  mengi   kwa  
wakati   mmoja.
{19}.Epuka  
kusoma   hadi  usiku  
sana; utaharibu   afya   yako.
{20}.Jisomee 
katika   MUDA   unodhani 
unafaa  zaidi.
{21}.Epuka  
KUSOMA    ukiwa  umejilaza 
kitandani.
{22}.Uwe  na  MUDA 
wa   KUPUMZIKA  kila  
unapochoka   KUSOMA.
{23}.Uwe   na   muda 
mwingi   wa  KUJISOMEA 
kila   siku ,  usipoteze 
MUDA  kwa  mambo 
yasiyo  ya  lazima 
kama  vile   MAONGEZI.
UNAPOKUWA   SHULENI / 
CHUONI /  DARASANI  FANYA 
YAFUATAYO
{24}. Fika  
darasani  kwa  wakati 
unaotakiwa  ili  usikose MAAGIZO.
{25}. Usikose  kipindi  bila 
sababu   maalumu.
{26}.Wakati 
mwalimu   hajafika  darasani , 
pitia  yale  uliyojifunza 
kipindi   kilichopita.Soma  kazi  
zako  zote  za 
darasani  kabla  ya 
kuanza   darasa.
{27}.Wakati  Mwalimu
anafundisha   darasani    SIKILIZA 
KWA  MAKINI  kile  
anachofundisha  na  mwangalie  
machoni  mwalimu  usiangalie pembeni .
{28}.Baada  ya  kipindi , pitia  yale 
uliyojifunza.
{29}.Chunguza 
masomo   yako  ili ujue 
udhaifu  wako   uko 
wapi.
{30}.Jenga  tabia    ya 
UVUMILIVU  na  kamwe 
usikate  tama  wakati 
ugumu   unapoibuka   masomoni.
{31}.Jenga  tabia  ya  
kupania  KUFAULU  katika 
MASOMO  yako. AMINI  KUWA 
UTAFAULU.
{32}.Usiwe 
MWANAFUNZI  wa  kukaa  
tu darasani,  ULIZA  na 
JIBU  MASWALI  yanapoulizwa.
{33}.Epuka  kukaa   kimya 
na  nyuma  ya 
darasa ,  bali   shiriki 
katika   mazungumzo   ya  darasani 
na  wenzako.
{34}.Ni  vizuri  pia  
kuwa   na   MWENZAKO 
wa   kujadili  naye.
{35}.Uwe  
MWANAFUNZI  mdadisi  wa  
mambo  kwa  walimu 
na hata  kwa  wanafunzi 
wenzako   pia.
{36}. Wasilisha 
kazi   za  darasani  
kwa  wakati   wake.
{37}.Unapokuwa  na  matatizo  
kimasomo, mwone   mwalimu   , anayehusika.
{38}.Hudhuria 
shughuli  zote  za 
shule  nje  ya 
darasani.
{39}. Jenga 
uhusiano  mzuri  kwa 
walimu  wako  na 
kwa  wanafunzi   wenzako.Ukiwa  na 
AMANI   moyoni , utasoma  na 
kuelewa.  JISTAHI   na 
KUWAPENDA  walimu  wako. Ukimpenda  mwalimu 
utalielewa   vzuri   somo 
lake.
{40}.Epuka 
marafiki  wabaya  wenye 
nia  ya  kukupotosha.
{41}. Epuka  POMBE ,
UVUTAJI  WA  SIGARA , BANGI  na  
MADAWA   YA KULEVYA.Huharibu  ubongo 
na  kudhoofisha  afya.
KABLA    YA 
MITIHANI     FANYA  HAYA
{42}.Kabla  ya   mtihani , SOMA   KWA 
BIDII  SANA  usingoje 
mtihani  umekaribia  ndipo 
usome.
{43}.SOMA  kwa   mpangilio 
kila  siku  ili   
KUJIANDAA   kikamilifu  kwa     
MTIHANI.
{44}.USIKU  unaofuatiwa   na  
siku  ya    mtihani 
uwe  na  MUDA 
WA  KUTOSHA  WA  KULALA.
  KULALA.Usisome  hadi 
usiku    wa  manane.
 SIKU  
YA  MITIHANI   FANYA 
HAYA
{45}.Siku  ya  mtihani , usifikirie   kushindwa  
bali  uwe  na  
IMANI  kuwa  utashinda.ONDOA  WASIWASI 
NA  MASHAKA.
{46}.Wahi  kwenye  chumba 
cha  mtihani  kwani 
kuchelewa  huleta  HOFU.
{47}.Chukua  vifaa  vyote muhimu 
katika  mtihani  kama 
vile  kalamu, penseli  na 
rula.
{48}.Soma  MAAGIZO  YA 
MTIHANI  kwa   uangalifu 
sana,  na  hakikisha 
uko  makii  kwa 
kile  unchotakiwa   kufanya  
kabla  ya  kujibu 
swali  lolote
{49}. Kabla 
hujaanza  kujibu  maswali , angalia  maswali 
ambayo  ni rahisi  kwako 
kujibu.
{50}.JIBU   maswali  
rahisi  kwanza  na kwa 
haraka  ili  upate  
MUDA  wa   kutosha 
kujibu maswali  magumu.
Asante   sana   wanafunzi 
wangu  wa  SHULE 
ZA  MSINGI, SEKONDARI,   VYUO 
na  VYUO  VIKUU 
kwa   kusoma   makala 
hii  nzuri sana.  Mwandishi 
wa  makala  hii 
ni   MWL  JAPHET  
MASATU ,  anapatikana  kwa   
+ 255 716  924  136 , 
EMAIL,  japhetmasatu@yahoo.com ,   DAR  ES  
SALAAM, TANZANIA, AFRIKA  YA
MASHARIKI.
                                
MUNGU  AWABARIKI     WOTE 
 
